Dünya Ahıska Türkleri Birliği (DATÜB) kuruluş amacı olan vatana dönüş sürecindeki mücadeleye Uluslararası boyut kazandırarak sürdürmek için ilk çalışmalarını 2009 yılında Avrupa Konseyi nezdinde başlattı. Bu girişimlerin sonucunda 2011 yılında Gürcistan Hükümetinin Ahıska Türklerine Yurda Dönüş Statüleri vermeye başladı. Daha önceden Moskova ve Bakü Ahıska Türkleri Vatan Cemiyetlerinin başlatmış oldukları vatana dönüş çalışmalarında toplamda 13 200 aile müracaatta bulunmuştu. Bunlardan sadece 5 841 ailenin müracaatı Gürcistan tarafından kabul edilmişti. Daha sonra yine DATÜB’ün heyet olarak çok yönlü çalışmalarında dile getirdiği itirazlar sonuç vermiş ve 2 bin kadar Rusça olarak verilen ailelerin de dosyalarının kabul edildiği bildirilmişti. Böylece toplamda 7 500 kadar ailenin (Yaklaşık 35-40 bin kişi) dosyasının kabul edildiği uluslararası kamuoyuna Gürcistan tarafından deklare edilmişti. Bunlar ayrıca Avrupa Konseyi raporlarında resmen yerini aldı.
Bu ailelerden bugüne kadar iki bine yakın kişiye Yurda dönüş statüsü verilmiş, 492 kişiye Cumhurbaşkanı tarafından imzalanan vatandaşlık verilmiştir. Ancak bunların geldikleri ülke vatandaşlıklarından çıkma şartı konulmuştur. İki yıl içinde gelmedikleri takdirde bu haklarının da kayıp edilmesi söz konusudur. Ancak Avrupa Konseyi’nde konuşan Gürcistan Başbakanı Giorgi Kvrikashvili bu konuda hükümetin bir çalışma yaptığını ve sürenin uzatılacağını bildirdi.
DATÜB’ÜN ÇAVUŞOĞLU İLE GÖRÜŞMESİ SONUÇ VERDİ
T.C. Dışişleri Bakanı ve Ahıska Türkleri dostu olan Mevlüt Çavuşoğlu Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisi’nde (AKPM) ayaküstü de olsa DATÜB Avrupa Temsilcisi Burhan Özkoşar ile samimi bir görüşme yaptı. Özkoşar ve Çavuşoğlu görüşmesinde Ahıska Türklerinin son günlerdeki yaşadığı sorunlara değinildi. Türkiye’deki sorunların çözümü için Hükümetin çalışmalarının sürdüğünü söyleyen Çavuşoğlu asıl Avrupa Konseyi nezdinde vatana dönüş konusunu işlemenin yararlı olacağını söyledi. Konuyu Başbakan Ahmet Davutoğlu'na ileterek AKPM gündemine getirilmesinin sağlanmasını sağlanması konusunda görüş birliği oluştu. Başbakan Davutoğlu Gürcistan’ın Ahıska Türklerinin vatana dönüşünü Avrupa Konseyi’ne üyeliği döneminde söz verdiği üzerine yükümlülüğünü yerine getirmesini istedi.
AHISKA TÜRKLERİ SORUNLARI AVRUPA KONSEYİ GÜNDEMİNE GELDİ
Dünya Ahıska Türkleri Birliği (DATÜB) Genel Başkan Ziyatdin Kassanov’un talimatı ve bilgisi dahilinde Avrupa Temsilcisi Burhan Özkoşar Avrupa Konseyi 2016 ilkbahar toplantılarında çeşitli görüşmelerde bulundu. 19 Nisan 2016 Salı günü Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisi (AKPM) hitaben bir konuşma yaptı. Çok kısa bir süre için Strasbourg’a gelen başbakan Davutoğlu’na yine Ahıskalıların dostu olan Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu aracılığı ile ulaşarak Ahıska Türklerinin sorunlarını dile getirmesi ricasında bulunuldu.
DATÜB’ün girişimleri çerçevesinde Türkiye Cumhuriyeti Başbakanı Ahmet Davutoğlu konuşmasının son bölümünde konunun önemine binayen altını çizerek iki defa tekrar etmiştir. Davutoğlu konuşmasında Ahıska Türklerinin vatana dönüşü konusunda şöyle dedi; “Gürcistan’ın özellikle 1999 yılında alınan kararlar çerçevesinde Ahıska Türklerine yönelik olarak üstlendikleri sorumluluklarının da yerine getirilmesini hep beraber takip edeceğiz. .../… Ayrıca biraz önce zikrettiğim gibi Gürcistan’ın 1999 yılında Avrupa Konseyi’ne girerken üstlendiği yükümlülüklerin arasında yer alan Ahıska Türklerinin Ana vatanlarına geri dönüş sürecini de yakından takip ediyoruz. Bu bağlamda 2016-2019 Avrupa Konseyi, Avrupa Gürcistan eylem planı kapsamında geri dönüş sürecine öncelik verilmesini bekliyoruz. Her zaman söylediğimiz gibi Gürcistan ve Avrupa Konseyi’ne bu meyanda ihtiyaçları olabilecek her türlü desteği sağlamaya da hazırız”
Başbakan Davutoğlu’nun bu konuşması Gürcistan medyası gündemine oturdu. Yapılan haberlerde Ahıska Türklerinin vatana dönüş konusu ve yaşanan sorunlar Gürcistan’da günün konusu oldu.