Eski Sovyetler BirliÄŸi’nde Türk kelimesinin kullanılması neredeyse yasaklanmıştı. Biz Ahıska Türkleri kimliÄŸimize “Türk” yazdırmak için direnirken yerel yöneticiler milliyeti kısmına “Türk” yazmamak için elinden geleni yapıyordu.
1961 yılında kurulan ilk Ahıska Türkleri Geçici Komite (VOK) BaÅŸkanı Enver OdabaÅŸov baÅŸkanlığında bir heyet, 1968 yılında Gürcistan’ın baÅŸkenti Tiflis’te resmi görüÅŸmeler yapmak için giderler. Gürcistan yetkilileri ile yapılan görüÅŸme esnasında Gürcüler ilk defa "Sizler, Meskhetya bölgesinde yaÅŸamış Gürcü Meskhlersiniz” derler, “Bu kimliÄŸi kabul ederseniz Ahıska bölgesi hariç Gürcistan’ın istediÄŸiniz bölgesine gelip yerleÅŸebilirsiniz” diye teklifte bulunurlar. Ahıska Türkleri adına söz alan OdabaÅŸov, “Bizleri, 1944 yılında ‘Türk’ adı ile sürdünüz, dönüÅŸümüz de ‘Türk’ adı ile Ahıska'ya olacak. Biz, ‘Türk’ ve ‘Müslüman’ bir toplumuz. Sizin bize teklif ettiÄŸiniz GürcüleÅŸtirme politikasına karşıyız.” der. Bundan dolayı görüÅŸmeler olumsuz sonuçlanır. Enver OdabaÅŸov, ömrünün sonuna kadar Meskhet kelimesini kabul etmedi ve kullanmadı.
1 Åžubat 1986 yılında Rusya'nın Nalçik ÅŸehrinde Uluslararası “VATAN” cemiyeti kuruldu. Yusuf ServeroÄŸlu baÅŸkanlığında kurulan bu cemiyet, “Meskhet Türkleri” ifadesini kabul ederek “Halka da eÄŸer bu ÅŸekilde kabul ettirirsek vatana dönmemiz kolaylaşır” diye halkı ikna etmeye çalıştılar. Bugün bile vatan cemiyetinin tabela, mühür ve tüzüklerinde Meskhet Türkleri ifadesi geçmektedir.
Sovyet rejimi ve Gürcistan Devleti, Ahıska Türklerini neden Meskhetler diye kabul etmemizde ısrarcı oldular? Sovyet sistemi devam etseydi ve VOK bu Meskhi kelimesini kabul etseydi yıllar sonra Türk kelimesini çıkaracaklardı, kimliÄŸimiz kaybolacaktı, kısaca Meskhiler denilecekti. Örnek; nasıl ki Azerbaycan Türkleri (Azerbaycanlı), Özbek Türkleri (Özbekler) Kırım Türkleri (Kırımlı) oldular, yıllar sonra da Ahıskalı Türkler de “Meskhiler” olacaktı. Bizlere böyle bir damga yaptırmak isteyen Vatan cemiyetinin ve Eski Sovyetler BirliÄŸi’nin düÅŸüncesini bugün bile savunanlar var. Amerika'da yeni bir dernek kurmuÅŸlar ve adını da "Meskhet Türkleri DÄ°RÄ°LÄ°Åž VATAN” cemiyeti diye adlandırmışlar. Burhan Bey'in itirazı Meskheti kelimesinin kaldırılmasıydı, yanlış anlaşıldı.
Geçenlerde, Facebook’ta bir arkadaÅŸ canlı yayın yaparak sanki Meskhet kelimesinin sadece DATÜB'ün kullandığını ve tüzüÄŸünde yer aldığını iddia etti. 2011 yılında DATÜB tüzüÄŸü hazırlanırken eski VATAN cemiyeti yetkililerden Barbakadze Pepinovlar, DATÜB ile birlikte çalıştıkları ve DATÜB’ün bir an önce tanınması için tırnak içerisinde yazılmasını önermiÅŸler. 2017 yılında DATÜB'ün yeni tüzüÄŸünde Meskhet kelimesi çıkarılması delegelerin oy birliÄŸi ile kabul edilmiÅŸ ve çıkarılmıştır. DATÜB sayesinde yıllar önce vatan cemiyetinin ve eski Sovyet sisteminin üzerimize attığı bu leke DATÜB tarafından temizlenmiÅŸ olup Türk kimliÄŸimiz ebediyen koruma altına alınmıştır.
TeÅŸekkürler DATÜB!
Dr. Ä°brahim AGARA
DATÜB Türkiye Ä°cra Komitesi BaÅŸkan Yardımcısı